Kızılağaç, bataklıkları ve suyu seven bir ağaçtır. Bu ağacın ahşabı serttir, suya dayanıklıdır. Suda çürümez aksine daha güçlü ve daha sert hale gelir.
Konik şeklindedir, olgun hali 28 m yüksekliğe ulaşabilir ve yaklaşık 60 yıl yaşayabilirler.
Kabuk rengi koyu ve çatlaklıdır ve genellikle likenle kaplıdır. Dallar, tepeye doğru kırmızıya dönen açık kahverengi, benekli bir gövdeye sahiptir. Genç dalları dokunulduğunda yapışkanımsı bir dokuya sahiptir.
Kızılağaç’ın Özellikleri
Kızılağaç Yaprakları
Mor veya gri yaprak tomurcukları uzun saplarda oluşur ve 3-9 cm uzunluğunda, koyu yeşil yapraklar raket şeklinde ve köseledir, kenarları tırtıklıdır. Yaprak ucu asla sivri değildir ve genellikle girintilidir.
Kızılağaç Çiçekleri Ve Meyveleri
Çiçekler, şubat ve nisan ayları arasında ortaya çıkan dalların üzerindedir. Kızılağaç tek eşeylidir, yani hem erkek hem dişi çiçekler aynı ağaçta bulunur. Erkek tohumlar sarkıktır, 2–6 cm boyutlarındadır ve sararır. Dişi tohumlar yeşil ve oval şekillidir ve her bir sap üzerinde üç ile sekiz arasında sayılarda gruplandırılmıştır.
Rüzgarda tozlaştıktan sonra, dişi tohumlar yavaş yavaş odunsu hale gelir ve kışın küçük, koniye benzer meyveler oluşur. Rüzgar ve su ile dağılan tohumları serbest bırakmak için açılırlar.
Kızılağaç Nerelerde Yetişir?
Kızılağaç, Birleşik Krallık ve İrlanda‘nın yanı sıra neredeyse tüm kıta Avrupası’na (hem aşırı kuzey hem de güney hariç) özgüdür. Doğal yaşam alanı nehirler, göletler ve göllerin yakınındaki nemli zeminler, bataklıklar, ıslak ormanlık alanlar ve akarsular gibi nemli, serin alanlarda büyür.
Daha kuru yerlerde de büyüyebilir ve bazen karışık ormanlık alanlarda ve orman kenarlarında meydana gelir. Tohumdan iyi büyür ve çıplak zeminde hızla kolonileşir. Azot sabitleyici bakteri Frankia alni ile olan ilişkisi nedeniyle, diğer birkaç ağacın yetiştiği, besin açısından fakir topraklarda büyüyebilir.
Dünya çapında, Alnus cinsinde 30 tür vardır . Kuzey Ilıman Bölge boyunca ve Kuzey, Orta ve Güney Amerika’da dağıtılırlar. A. glutinosa , cins içinde Birleşik Krallık’a özgü tek türdür.
Kızılağaç Türkiye’nin Hangi Bölgelerinde Yetişir?
Kızılağaç’ın ülkemizde doğal olarak yetişen iki çeşidi vardır;
- Alnus orientalis (Doğu Kızılağacı)
- Alnus glutinosa (Adi Kızılağaç)
Kızılağacın Yaban hayatı için önemi
Kızılağaç, kızılağaç yavru kedi, çakıl kanca ucu, sonbahar ve mavi kenarlı halı güvesi de dahil olmak üzere birçok güvenin tırtılları için besin bitkisidir. Tohumlar, arılar için erken bir nektar ve polen kaynağı sağlar ve tohumlar keten kuşu ve saka kuşu tarafından yenir .
Kızılağaç ormanlarında bulunan ıslak koşullar, bir dizi yosun , liken ve mantarın yanı sıra küçük inci kenarlı fritillary ve damalı kaptan kelebekleri ve bazı vinç sineği türleri için idealdir. Kızılağaç kökleri su samurları için mükemmel yuva alanlarıdır .
Kızılağaç Özellikleri ve Kullanım Alanları
Yumuşak ve gözenekli kızılağaç ağacı, yalnızca ıslak tutulduğunda dayanıklıdır ve insanlar için değeri, suda çürümeye dayanma kabiliyetine bağlıdır. Tarihsel olarak tekne, savak kapısı ve su borularının yapımında kullanılmıştır. Bu günlerde, kızılağaç ahşap kaplama, kağıt hamuru ve kontrplak yapmak için kullanılmaktadır.
Dişi ağaç kurdunun diğer ağaçlara göre kızılağaçta daha cok yumurta bıraktığı görülmektedir. Geleneksel olarak, kızılağaç dalları kesilir ve ağaç solucanlarının dolap kerestesine yumurta bırakmasını önlemek için dolaplara yerleştirilirdi.
Kızılağaç koruluğu odunundan mükemmel kömür ve barut çıkıyor. Köklerde nitrojen sabitleyici nodüller bulunur, toprağı şartlandırır ve eski endüstriyel çorak ve kahverengi tarla alanlarında toprak verimliliğini artırır. Kızılağaç, sel azaltmada da kullanılır.
Eskiden takunya yapmak için tercih edilen ağaç kızılağaçtı ve uzun bir yolculuktan önce ayakkabılara konan birkaç kızılağaç yaprağının ayakları serinleteceği ve şişmeyi önleyeceği söylenirdi.
Kızılağaç ağırlığı: Kızılağaç kurusunun özgül ağırlığı yaklaşık olarak 0.60 gr/cm 3 tür.
Kızılağaç Piyasada Nasıl Bulunur? Kızılağacın Ekonomiye Katkısı Nedir: Kereste olarak, kaplama ve kontraplak olarak satılır. Sert kereste standart ölçülerine uygun boyutta kereste verebilir. Büyük çoğunlukla kereste olarak satılır.
Biliyor musun?
Venedik’in çoğu, kerestesinin sudaki dayanıklılığı sayesinde kızılağaç yığınları üzerine inşa edilmiştir.
Familyası: huşgiller (Betulaceae)
